Perezida Kagame
yaciye amarenga ku gufunga Ambasade y’u Bufaransa
Yanditswe kuya 10-10-2016
saa 14:57'
na Philbert Girinema
Perezida
Kagame yaciye amarenga ku ifungwa rya Ambasade
y’u Bufaransa mu Rwanda nyuma yaho Abacamanza babiri
b’iki gihugu batangarije
ko bagiye kongera gukora iperereza ku ihanurwa ry’indege
y’uwari Perezida,
Juvenal Habyarimana.
Hari hashize
amezi agera ku 10 ubucamanza bw’u Bufaransa bufunze idosiye
yo gukurikirana
ibijyanye n’ihanurwa ry’indege ya Habyarimana
wayoboye u Rwanda kugeza mu 1994,
gusa mu mpera z’icyumweru gishize, abacamanza babiri
b’Abafaransa Nathalie Poux
na Jean-Marc Herbau bongeye gusubukura iri perereza.
Kayumba
Nyamwasa wigeze kuba Umugaba w’Ingabo z’u Rwanda
kuva mu 1994 - 2002, kuri ubu
uri mu buhungiro muri Afurika y’Epfo, byatangajwe ko
abacamanza b’Abafaransa
bamwemereye kuri iyi nshuro gutanga ubuhamya ku ihanurwa
ry’indege ya
Habyarimana.
Bitewe
n’uburyo iki gihugu cyakomeje gushinjwa n’u Rwanda
kugira uruhare muri
jenoside, bamwe mu basesenguzi ntibajya babura kugaragaza ko ubucamanza
bushobora kwifashishwa nk’intwaro ya politiki mu kuyobya
uburari buhisha
uruhare bwarwo.
Perezida
Kagame ubwo yatangizaga umwaka w’ubucamanza kuri uyu wa Mbere
tariki ya 10
Ukwakira, yavuze ko niba u Bufaransa bushaka gusubiramo iri perereza
bwabikora
ariko ko bimuha umwanya wo kwibutsa ko ubutabera bw’u Rwanda
butagendera ku
bw’u Bufaransa.
Yanaciye
amarenga kucyaba mu gihe byakomeza bityo, avuga ko hari Abadipolomate
bakwisanga basigaye bajya gusaba visa z’u Bufaransa mu yindi
Ambasade atari
iyabwo.
Ati
“Murabizi mu badipolomate hano murabyibuka mu minsi ishize
aho kujya gusaba
visa muri Ambasade y’u Bufaransa byagusabaga kujya
mu yindi ambasade
kuko igihugu gifite iyo ambasade gihagarariye inyungu z’u
Bufaransa hano.
Gutangira bundi bushya byaba bisobanuye ibyo na none. Ndasaba
uwadukoreye iyo serivisi nziza kongera kwitegura kuyidukorera
ku yindi nshuro.”
Umukuru
w’Igihugu kandi yahumurije abanyarwanda batekereza ko ibyo
byahungabanya
ubusugire bw’igihugu avuga ko azabyikemurira kandi bikarangira neza.
Ati “Niba gutangira bundi bushya ari
uguhangana, tuzahangana. Nta kibazo kuri icyo. Ntimugire
ikibazo,mubindekere tuzabikemura. Ntabwo
bizadutwara
ibintu byinshi. Tuzabikemura.”
“Nabonye
hari abantu bamwe bishimye mu itangazamakuru, abantu bamwe nari maze
igihe
ntabona mu itangazamakuru bavugavuga u Rwanda bagarutse, niba ari
uburyo bwo
kugaruka ku kazi kabo babikora. Gusa ndabizeza ko ibi bizakemuka nta
kintu na
kimwe duhombye.”
Si ubwa
mbere iperereza nk’iri rikozwe
Nubwo
atigeze na rimwe akoza ikirenge mu Rwanda, mu 2006 umucamanza
w’Umufaransa,
Jean-Louis Bruguière yakoze raporo yashinjaga bamwe mu ngabo
zari iza
RPF-Inkotanyi kuba mu barashe indege ya Habyarimana, ashyiraho
n’impapuro zo
guta muri yombi abagera ku icyenda.
Iyi raporo Bruguière yayikoze agendeye ku
buhamya
yumviye i Paris, ntiyigeze aza kureba aho ibivugwa byabereye ku buryo
byatumye
ikemangwa cyane n’abahanga, bagaragaza ko yakoranwe ubunebwe
n’agahimano kuko
yagendeye ku buhamya bw’abarwanya leta y’u Rwanda
batuye mu mahanga gusa,
kenshi biganjemo abahunze igihugu nyuma yo gukora ibyaha
n’amakosa akomeye.
Abandi
bacamanza nabo b’Abafaransa, Marc
Trévidic na Nathalie Poux, bakoze iperereza mu
2012, batangaza ko ibisasu
byarashe indege ya Habyarimana byaturutse mu kigo cya gisirikare cya
Kanombe
cyacungwaga n’abamurinda, ntaho bihuriye n’ingabo
za FPR bivugwa ko zari i
Masaka.
Icyo gihe
byashimangiwe ko yarashwe
n’abahezanguni
bari mu ngabo z’u Rwanda (FAR) bashakaga kumwikiza
kugira ngo haburizemo
ishyirwa mu bikorwa ry’ amasezerano ya Arusha.
Iryo tsinda
kandi ryahuje na "Raporo
Mutsinzi" yemeje ko ibisasu byarashe iyi ndege byavuye mu
nkambi ya
Kanombe.
Trévidic na Nathalie bashimangiye ko mu ijoro indege ya Habyarimana yarashwemo ivuye muri Tanzania bwari bwije, Abafaransa bamurindaga bamusaba kurara agataha ku munsi ukurikira, ariko bamwe mu bayobozi muri leta ye bamushyiraho igitutu arataha.
JK : Urugiye
cyera ruhinyuza intwali, Kagame arashyize yemeye ko ikibazo cyo kurasa
indege aliwe kireba, ubundi
yavugaga ko
kitamureba na buhoro, none ati nimureke ndagikemura nijye
kireba. Aha
Nyamwasa aralye ali menjye ntakundi Kagame agiye kugikemura usibye
kumwirenza atarajya gutanga ubuhamya.
Nyamara,
Kagame yali
yabanje kuvuga ko iyi
dosiye
ntacyo imubwiye, agomba kuba yasanze yalibeshye
ishobora kumukoraho,
nibwo atangiye gukangisha gufunga
Ambassade.
Ikindi
bibeshya
banabeshya rubanda nuko abajuji Marc
Trévidic na Nathalie Poux batigeze
bemeza ko indege yarasiwe i Kanombe, ibi
byanditswe n’uwiyise umu specialiste utaligeze ugera
n’aho indege yarasiwe
(Bagomba kuba baramupfumbatishije) none umenya bishobora gupfa ubusa.
Bakoze
ibishoboka byose ngo babihuze
nibyo batekenitse muli « Rapport
Mutsinzi » gusa umuntu akaba atabura
kwibaza impamvu bavuga ko indege yarashwe n’abahezanguni
b’abahutu
ariko
ntibatubwire amazina yabo
ngo banashyikilizwe ubutabera. Ntakuntu wamenya ko
umuntu wakoze icyaha ari umuhutu utazi
uwaliwe, ntakuntu wamenya ko umuntu
wakoze icyaha ari umuhezanguni
utazi uwaliwe.
Ikindi
kinyoma : Ntamuyobozi
muli Leta washyize kuli Habyarimana igitutu ngo atahe ntarare muli
Tanzaniya
kandi bivugwa ko ahubwo yaba ali Perezida wa Tanzaniya wicyo gihe wanze
ko
arara kuko ngo bitali byateganijwe. Ikindi nuko mubalindaga Habyarimana
uko
mbizi nta mufaransa walimo. Kereka niba bashaka kuvuga aba Pilotes
bamutwaraga
ko yenda alibo baba baramusabye ko yarara akazagenda bukeye.